Team van je dromen in 5 stappen

In mijn vorige artikel beschreef ik Hattrick in een notendop. Daar gaf ik een manier om naar het spel te kijken en vanuit die visie op het spelen van wedstrijden zul je ook jouw team moeten opbouwen. In dit artikel zal ik beschrijven hoe je in 5 eenvoudige stappen tot het team van je dromen komt. Dit artikel is gebaseerd op een jaren oud artikel van Ainvar voor Between the Lines (van de Bottom Division Federation), aangevuld met mijn eigen inzichten en het voorbeeld aan het einde is gebaseerd op mijn eigen team.

Het is in Hattrick belangrijk een plan te hebben met je team en eerst te bepalen hoe je wilt spelen. Als je eerst spelers koopt en dan pas gaat nadenken over hoe je wilt spelen zul je jezelf ernstig beperken in je opties. Het beste is om op basis van jouw trainingsambities eerst te bepalen hoe je jouw tactische mogelijkheden maximaliseert. Natuurlijk is de keuze van wat voor spelers je wilt trainen van invloed op je tactische mogelijkheden. Maar, als je eerst bepaalt wat voor tactische mogelijkheden je wilt hebben kun je daar je inkoopbeleid op aanpassen. De andere route waar je eerst lukraak spelers koopt zal uiteindelijk beduidend minder resultaat opleveren. Dan zul je weinig anders doen dan elke week in dezelfde opstelling spelen met weinig anders dan wat veranderingen in de individuele orders. Dus, als je eerst een plan opstelt en daar vervolgens de juiste spelers bij zoekt zul je zien dat je tactisch veel flexibeler en meer onvoorspelbaar zult zijn.

Stap 1 – bepaal jouw twee standaard formaties
Elke type training heeft minimaal twee formaties waaruit gekozen kan worden. Ik ga niet alles uitschrijven maar voor de meest gangbare trainingsprogramma's geldt deze opstellingen als meest gangbaar.
Scoren: 3-4-3, 4-3-3.
Positiespel: 3-5-2, 4-5-1.
Verdedigen: 5-4-1, 5-3-2.
Vleugelspel: 3-5-2, 4-5-1.
Bij het trainen van keepers heb je bijvoorbeeld vrije keuze. Benut die mogelijkheid als je keepers traint!

Stap 2 – kies jouw tactiek
Bepaal globaal een aantal tactieken voor jouw team die wilt kunnen spelen. Dat kunnen de standaard tactieken Counter, Centrumaanval, Vleugelaanval, Pressievoetbal, Creatief spel of Afstandsschoten zijn. Maar je moet ook denken aan andere tactieken die meer bepaald worden door het soort opstelling, zoals de 'All-Offensive'-tactiek (alle spelers aanvallend) of 'Stacked-wing'-tactiek (één ontzettend sterke vleugelaanval). In zijn algemeenheid geldt dat je minimaal een offensieve en een defensieve tactiek tot je beschikking wilt hebben.

Stap 3 – bouw een team van je dromen
In deze stap maak je een theoretisch team dat in jouw ogen ideaal is, gegeven de keuzes die je bij stap 1 en 2 al gemaakt hebt. Je kiest nog niet hoe goed ze zijn, maar alleen hoeveel spelers je van welk type nodig denkt te hebben. Dit doe je door een lijstje te maken met afkortingen per positie.

Type spelers:
F – spits
DF – defensieve spits
OW – offensieve vleugelspeler
W – uitgebalanceerde vleugelspeler
WTM – vleugelspeler naar het midden
IM – middenvelder
OIM – offensieve middenvelder
DIM – defensieve middenvelder
IMTW – middenvelder naar de vleugel
DW / OWB – defensieve vleugelspeler / aanvallende vleugelverdediger
(D)WB – (defensieve) vleugelverdediger
OCD – aanvallende centrale verdediger
CD / WBTM – centrale verdediger / vleugelverdediger naar het midden
GK – doelman

Voeg een (p) toe als je wilt dat de speler passing heeft met het oog op de tactische vaardigheid van je team als dat normaal gesproken niet al een tweede vaardigheid is. Het beste voorbeeld hiervan zijn verdedigers die voor Counter passing moeten hebben.

Het is hier ook noodzakelijk om bij te schrijven wat voor specialiteiten jouw droomspelers moeten hebben. Een speciale opmerking (ls) kun je bijschrijven voor de speciale gebeurtenis afstandsschot, dat is immers een impliciete specialiteit. Maak ook andere aantekeningen zoals (s) voor extra scoren en (sp) voor een hoge vaardigheid in spelhervattingen. Jij moet bepalen of dat nodig is voor een van de door jouw gekozen tactieken of dat je het nodig hebt voor speciale gebeurtenissen. Sowieso is het nodig minimaal één spelhervatter te kiezen uit jouw droomspelers en het is eventueel ook een idee om te bepalen welke droomspeler het best de captain kan worden.

Tot slot stel je uit deze droomspelers een team van je dromen samen. Dat betekent dus dat je ook zorgt dat je een paar waardige reserves kiest en dat je al je gewenste formaties en tactieken (stap 1 en 2) kunt spelen.

Stap 4 – kies de vaardigheden voor het team van je dromen
Het moment is nu aangebroken om eens te gaan kijken wat je nu meteen al waar kunt maken. Heb je al spelers in je selectie die in het team van je dromen passen? Zijn er spelers over, en wat kun je weer kopen als je die omwisselt voor 'droomspelers'? Stel een datum waarop je het team bij elkaar wilt hebben en stem daar dan de gewenste vaardigheden voor jouw droomspelers op af. Als je net begonnen bent heb je natuurlijk geen wereldklasse spelers in het team van je dromen staan, want die zijn voor de voorzienbare toekomst niet haalbaar.

Zodra het team van je dromen compleet is, kun je beginnen met opwaarderen. Maar verlies nooit de ideeën die je bij stap 1, 2 en 3 opgeschreven hebt uit het oog. Houd de tweede (en derde) vaardigheden op hoog niveau en vergeet die (p), (s) en (sp), spelhervatter en captain aantekeningen niet. Je moet hier gewoon op blijven letten omdat je anders de tactische mogelijkheden die je zo graag wilde hebben zo kwijt bent als je te enthousiast 'betere' spelers gaat kopen. Betere spelers kopen is leuk maar ze moeten wel in het team van je dromen passen.

Als je al deze stappen gezet hebt, mag je de transfermarkt op. Voor alle spelers die je langer in je team wilt houden geldt vanaf nu dat ze in het team van je dromen moeten passen. Heeft een beoogde speler geen of niet de juiste specialiteit? Niet kopen, ook al is hij nog zo goedkoop. Goedkoop is hier ook duurkoop, omdat je daadwerkelijke team steeds verder zal afwijken van het team van je dromen en dat wil je niet.

Stap 5 – pluk de vruchten van jouw plan
Nadat je op de transfermarkt jouw team van je dromen hebt samengesteld, is het tijd om te gaan experimenteren. Wat zijn je mogelijkheden, wat voor ratings kun je halen bij de verschillende tactieken, waar moet als eerst een opwaardering komen enzovoort. Je mag er gerust van uit gaan dat zodra je jouw herboren team in de vingers hebt je een gevreesde tegenstander bent geworden.

Voorbeeld – Mercurius Rotterdam
Onder deze kop zal ik kort uiteen zetten hoe dit stappenplan voor mijn team er uit ziet. Dit is geen compleet overzicht omdat ik, vanzelfsprekend, niet de statistieken van mijn spelers open en bloot zal neerzetten.

Stap 1
Ik heb lang vleugelspel getraind, daarna enige tijd passing en nu positiespel. Om die reden kom ik vaak op 3-5-2 en 4-5-1 uit, maar door de ervaring van mijn spelers ben ik redelijk vrij in mijn keuze van een opstelling. 3-5-2 en 4-5-1 zijn voor de bespreking hier wel het uitgangspunt.

Stap 2
Hier wil ik twee primaire tactieken tot mijn beschikking hebben, zijnde '3 aanvalsflanken' (een op alle flanken sterke 3-5-2) en 'Counter'.

Varianten zijn denkbaar, zo kan '3 aanvalsflanken' omgezet worden in een meer op het middenveld gerichte opstelling en kan 'Counter' ook omgezet worden naar een tactiek met Pressievoetbal of eventueel zonder Counter gespeeld worden.

Stap 3
Voor de '3 aanvalsflanken' en 'Counter' tactiek heb ik allebei een team van mijn dromen gemaakt. Die tel je bij elkaar op en haalt de overlappende spelers weg. Daarnaast voeg ik nog een paar spelers toe omdat na de optelling de ploeg nog wat smal is.

Dat levert het volgende team van mijn dromen op:
F (ls) (sp) [Snel]
F (p) [Onvoorspelbaar]
F (p) [Koppen]
'Uberwinger' [Snel]
'Uberwinger' [Snel]
OW
OW
IM (s) (p) [Technisch], ook DF
OIM (p) [Koppen]
OIM (p) [Koppen]
OIM (p) [Koppen]
DIM, ook CD/OCD
DIM, ook CD/OCD
WB (p) [Koppen]
WB (p) [Koppen]
CD (p) [Snel]
CD (p) [Krachtig]
GK (sp)
GK

Stap 4
Zoals gezegd ga ik niet vertellen wat mijn huidige spelers precies kunnen, noch wat ik nog ga kopen. Duidelijk is in ieder geval wel dat ik voor het trainen van positiespel in het team van mijn dromen 6 centrale middenvelders en 4 vleugelspelers heb zitten. Voor de rest kun je natuurlijk met het lijstje hierboven in de hand altijd kijken wat voor specialiteiten ik nu al heb en hoeveel sterren mijn huidige spelers halen.

Stap 5
Als offensieve tactiek heb ik zodoende een 3-5-2 onder de knoppen met een sterke aanval voor alle sectoren. Als het middenveld bij die tactiek te licht is kan ik mijn middenveld met de juiste spelers versterken.

Als defensieve tactiek heb ik een 4-5-1 met Counter beschikbaar omdat ik mijn verdedigers gericht inkoop met passing. Als Counter niet geschikt is kan ik ook Pressievoetbal spelen, en zelfs die enkele [Krachtige] verdediger helpt daar al bij.

Daarnaast heb ik de luxe van een relatief ervaren team waardoor ik in extreme situaties ook naar andere tactieken als 5-x-x kan grijpen. Ook daarvoor heb ik in principe voldoende spelers beschikbaar zoals je kunt zien.

Tot besluit
Door op deze manier de lange termijn ontwikkeling van jouw team te benaderen word je gedwongen om meer na te denken over jouw inkoopbeleid. Lekker doelloos rondstruinen op de transfermarkt is leuk, maar je moet uitkijken dat je niet alleen maar koopjes naar je club toe haalt die uiteindelijk helemaal niet in jouw plannen passen. Jij bepaalt wat de tactiek is en zoekt daar spelers bij en niet andersom.

Hattrick in een notendop

De regels van Hattrick zijn behoorlijk lang, en telkens weer blijkt op het Vragen forum dat zelfs degenen die de regels gelezen hebben niet de finesses van Hattrick op weten te pikken. Doelstelling van dit artikel is niet zozeer om gedetailleerd Hattrick uit te leggen, maar een manier van denken te geven waardoor ik hoop dat iedereen de opgestoken kennis uit de regels beter kan toepassen. Dit artikel is dus uitdrukkelijk geen vervanger van de regels, maar geeft je een manier om naar het spel Hattrick te kijken.

Hattrick draait uiteindelijk om de 'ratings', de krachtverhoudingen op het veld. Je kunt je om van alles en nog wat druk maken, maar de meeste wedstrijden worden hoe dan ook beslist door de ratings. Optimaliseren voor speciale gebeurtenissen is verstandig, maar zonder bruikbare ratings ben je alsnog nergens. Je moet je realiseren dat jij en jij alleen bepaalt wat jouw ratings zullen zijn. Jij hebt een selectie samengesteld en jij bepaalt wie waar zal komen te spelen. Jij bepaalt dus op de komma nauwkeurig wat jouw ratings zullen worden. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor jouw tegenstander. Net zoals jij bepaalt jouw tegenstander tot op de komma nauwkeurig wat diens ratings zullen zijn.

Nu ik het punt gemaakt hebt dat jij bepaalt wat jouw ratings worden, kunnen we naar een wedstrijd kijken. Wat is een wedstrijd in Hattrick nu eigenlijk? Een Hattrick wedstrijd is een krachtmeting tussen jouw gekozen ratings en de door jouw tegenstander gekozen ratings. Kort door de bocht wordt er een “Steen, Papier, Schaar”-spel, (http://nl.wikipedia.org/wiki/Steen,_papier,_schaar), gespeeld. Wat betekent dat? In het spel “Steen, Papier, Schaar” tonen twee spelers op hetzelfde moment hun hand in een bepaalde vorm (steen, papier of schaar) aan elkaar. De steen verslaat de schaar, de schaar verslaat het papier en het papier verslaat de steen.

Uiteindelijk werkt Hattrick net zo. Zonder precies te weten wat jouw tegenstander gaat doen moet jij kiezen wat je gaat doen. Natuurlijk heb je veel meer keuzes in Hattrick, maar de denkrichting blijft hetzelfde. Bij “Steen, Papier, Schaar” probeer je in te schatten wat het meest waarschijnlijk is waarmee jouw tegenstander op de proppen zal komen. Zul je ratings aantreffen die wijzen op counter (zeer sterke verdediging, voldoende aanval)? Zul je een heel sterk middenveld treffen? Gaat jouw tegenstander alles op één aanvalssector richten? Als je daarvan een inschatting gemaakt hebt, weet je vervolgens eigenlijk ook al wat jij daar als antwoord op moet geven. Als je verwacht dat jouw tegenstander met “Steen” komt, antwoord jij natuurlijk met “Papier”. Als je verwacht dat jouw tegenstander met “Counter”-ratings komt, antwoord jij natuurlijk met overweldigende aanvalsratings.

Vanzelfsprekend lopen we in Hattrick tegen de beperkingen van onze selectie aan, maar dat heb je voor een deel zelf in de hand. Daarnaast speelt bij Hattrick kansrekening en kan bij wijze van spreken sterk “Papier” het alsnog winnen van een zwakke “Schaar”, of kun je gewoon eens mazzel hebben. Maar goed, dan verzanden we in details. Wat je moet vasthouden is dat jij bepaalt wat jouw ratings zijn, en dat jij die ratings optimaal kunt kiezen als je een juiste inschatting maakt van de ratings van jouw tegenstander.

Wat houdt dat nou concreet in? Ter illustratie geef ik mijn gebruikelijke routine om tot een opstelling te komen. Ik log eerst in op HT-Dog, (http://mikehell.kicks-ass.net/ht-dog/). Met HT-Dog heb ik een snel overzicht van wat mijn tegenstander de afgelopen tijd gedaan heeft en op basis daarvan maak ik een inschatting van wat ik kan verwachten. Als ik een goede verwachting heb gemaakt start ik Hattrick Organizer, (http://www.hattrickorganizer.net/), op. Met Hattrick Organizer maak ik een opstelling waar ratings uit rollen die zo perfect mogelijk antwoorden op de verwachte ratings van mijn tegenstander. Helaas is mijn programma HT Compass, (http://htcompass.sourceforge.net/), inmiddels een tikkeltje gedateerd (de indirecte spelhervattingen heb ik bijvoorbeeld niet verwerkt), maar daarmee kun je fictieve ratings doorrekenen voor het te verwachten resultaat. Door te spelen met jouw ratings kun je er achter komen wat een beter (en slechter) antwoord is op de te verwachten ratings van jouw tegenstander.

Tot slot vat ik dit artikel in een zin samen:

'Hattrick draait om het kiezen van het optimale antwoord op de te verwachte ratings van jouw tegenstander, vergelijkbaar met het spel “Steen, Papier, Schaar”.'

Afstandsschoten

In Hattrick kan uit zes tactieken plus “Normaal” gekozen worden. Deze tactieken zijn terug te vinden in Hoofdstuk 14. Voor een deel zal ik misschien herhalen wat daar al staat, maar ik zal ook de diepere overwegingen proberen weer te geven die moeten uitmaken of je wel of niet voor een bepaalde tactiek kiest. Ik kies er voor de tactieken chronologisch aan de hand van Hoofdstuk 14 te behandelen en in dit artikel ben ik toe aan de laatste tactiek “Afstandsschoten”. Bij deze tactiek zullen jouw spelers minder proberen een aanval uit te spelen en gelijk voor een afstandsschot willen gaan. Deze tactiek is dit seizoen nieuw en dus nog redelijk onbekend terrein. Eerst zal langs gelopen worden wat er voor deze tactiek nodig is. Daarna volgt een overzicht van de voor- en nadelen waarna er tot een conclusie gekomen zal worden.

1. Wat heb je er voor nodig
Wat voor elke tactiek geldt is dat je een zo hoog mogelijke tactiekvaardigheid wenst. Deze tactiekvaardigheid bepaalt hoe succesvol jouw gekozen tactiek zal zijn. De tactiekvaardigheid bij Afstandsschoten wordt bepaald door het totaal aan vaardigheid in scoren en spelhervatten van alle veldspelers. Scoren telt hierbij drie keer zo zwaar. In mijn lezing betekent dat 1 niveau scoren evenveel verschil maakt voor de tactiekvaardigheid als 3 niveaus spelhervatten.

Daarnaast is ook van belang hoe hoog de primaire vaardigheden binnen jouw en jouw tegenstander diens team zijn. De primaire vaardigheid van een keeper is bijvoorbeeld keepen. Een goede tactiekvaardigheid is bij twee gemiddeld goede teams effectiever dan wanneer er sprake is van twee gemiddeld uitmuntende teams. In zijn algemeenheid vraagt een hogere divisie dus om een hogere tactiekvaardigheid om hetzelfde effect te bewerkstelligen. Om die reden kan het dus ook zijn dat tactieken die voorheen goed voor jou werkten minder gaan werken omdat jij en jouw tegenstanders beter zijn geworden, maar jouw tactiekvaardigheid niet.

In zekere zin zijn de behoeften van deze tactiek dus redelijk simpel. Zorg dat je onder jouw veldspelers veel spelers hebt met scoren en spelhervatten en je hebt een hoge tactiekvaardigheid. Onder kopje 2 over de voordelen zal ik nader bespreken hoe afstandsschoten in zijn werk gaan, maar hier wil ik alvast opmerken dat het ook belangrijk is dat dit scoren en spelhervatten een beetje 'eerlijk' verdeeld is over de aanvallende spelers (middenvelders, vleugelspelers en aanvallers). Daar heb je voor deze tactiek meer aan dan 1 of 2 toppers en voor de rest weinig tot niks.

2. Wat zijn de voordelen
Het voordeel is dat je er in feite voor zorgt dat gewone kansen omgezet kunnen worden in de speciale gebeurtenis afstandsschot. Als je redelijkerwijs vermoedt niet te gaan scoren uit gewone kansen en wel een kans denkt te hebben met afstandsschoten kan dit een interessante tactiek zijn.

Eerst is het van belang om te weten wat er gebeurt als je een gewone kans omzet in een afstandsschot. Eén van jouw aanvallende spelers (middenvelders, vleugelspelers en aanvallers) zal dan een afstandsschot lossen op het doel van de tegenstander. Middenvelders en vleugelspelers hebben een tweemaal grotere kans op het krijgen van deze kans dan aanvallers. Op het moment dat jouw aanvallende speler is aangewezen doen voor heel even alleen deze speler en de keeper in het doel waar op geschoten wordt er toe. Jouw speler gebruikt zijn scoren en spelhervatten om te scoren uit een afstandsschot. De keeper gebruikt zijn keepen en spelhervatten om een score te voorkomen. Het is gunstiger om van beide vaardigheden iets te hebben, zowel voor het scoren als voor het tegenhouden, dan maar één vaardigheid hoog te hebben. Voor mij is het officieel gissen, maar ik verwacht dat het net zoals met reguliere kansen gaat: als de totale vaardigheid van de spelers gelijk is, is de kans op scoren 50 procent.

Volgens de regels zet je tot circa 30% van jouw vleugel- en centrumaanvallen om in afstandsschoten. Waar komt dat nou op neer? Het ligt er om te beginnen aan hoeveel kansen je verwacht te krijgen op basis van het balbezit. Als je nul kansen hebt, kun je er ook geen omzetten in afstandsschoten. Biewie merkte naar aanleiding van mijn Centrum- en Vleugelaanval artikel terecht op dat door de indirecte vrije trappen er een kleine verschuiving is gekomen in de kansverdeling over de aanvalssectoren. Hoe dat nu precies in de praktijk uitpakt weet ik niet, maar 10 tot 15 procent van de kansen zijn spelhervattingen en kunnen dus niet omgezet worden in afstandsschoten. Bij gelijke middenvelden heb je naar verwachting vijf kansen. Zeg dat daarvan minstens een halve kans een spelhervatting is. Dan blijft er dus rekenkundig maximaal ongeveer anderhalf afstandsschot over als je die maximale omzetting van 30% haalt. Nu denk ik dat het hier om een kans op omzetting gaat, dus theoretisch zou je alsnog drie afstandsschoten kunnen krijgen als je maar vijf normale kansen hebt, maar dat zal slechts heel sporadisch gebeuren.

3. Wat zijn de nadelen
Zoals de regels stellen: jouw middenveld, en alle aanvalssectoren gaan er iets op achteruit. Zoals onder kop 2 opgemerkt, deze tactiek is het meest voor de hand liggend als op een normale manier scoren moeizaam wordt. Wel is dus het nadeel dat je uit de resterende normale kansen nog moeizamer zult scoren door deze tactiek. Ook verlies je aan middenveld en dat kan je dus kansen kosten. Hoe heftig deze dalingen zijn heb ik niet onderzocht dus uitspraken kan ik daar niet over doen. Stelregel is wel dat des te verder je verwijderd bent van de ratings van jouw tegenstander (aanval ten opzichte van de tegenovergestelde verdediging en de beide middenveldratings) des te kleiner de invloed van een daling.

4. Conclusie
De toekomst zal het uit moeten wijzen, maar ik vermoed dat nog maar weinigen ingesteld zijn op deze tactiek. In mijn ogen is het een mooi middel om een tegenstander met een eenzijdige keeper een poets te bakken. Ook denk ik dat het een alternatief is voor teams die zich heel erg op het middenveld willen focussen. Zelfs als dat ten koste gaat van aanvalskracht kan dat nu minder erg zijn door sommige kansen om te zetten in afstandsschoten. En bij afstandsschoten gaat het alleen nog maar om de individuele kwaliteit van een van jouw spelers en die van de tegenstander zijn keeper.

Wel is duidelijk dat er ook haken en ogen aan deze tactiek zitten. Je kunt tot 30%, gemiddeld vermoed ik, van jouw kansen omzetten. Maar dat zijn er nog niet eens zo veel als je maar circa vijf kansen verwacht te krijgen. Is het verstandig voor in de meeste gevallen een enkele kans de kans op scoren uit je andere kansen te verlagen? Dat is alleen zo als je toch al weinig verwacht van jouw centrale- en vleugelaanval. Dan is er ook nog eens de lichte daling in middenveld die in sommige gevallen weinig uitmaakt, maar in andere gevallen het verschil zou kunnen maken.

Ook een nadeel vind ik dat jij als je voor deze tactiek kiest eigenlijk geen enkele invloed hebt op wie het afstandsschot gaat lossen. Wat je zult moeten hebben is dat (bijna) al jouw aanvallende spelers geschikte afstandsschieters zijn. En wat hoeft jouw tegenstander daar maar tegen te doen? Eén keeper die niet alleen vaardig is in keepen, maar ook in spelhervatting.

Zoals geschetst, zodra ploegen zich meer hebben kunnen instellen op deze tactiek en bereid zijn met een stevig middenveldoverwicht op afstandsschoten te vertrouwen dan zie ik serieuze mogelijkheden. Een van de voordelen is dat deze afstandsschoten geen counters kunnen opleveren als ik de regels goed lees. Je kunt deze kansen alleen voor het schot met Pressievoetbal stoppen. Dat lijkt mij dus de voornaamste toekomst van deze tactiek: het is een mogelijk antwoord op teams die Counter tot kunst hebben verheven. Daarnaast kan deze tactiek van dienst zijn als je weet dat de keeper van jouw tegenstander niet al te vaardig is in spelhervatting.

Creatief spel

In Hattrick kan uit zes tactieken plus “Normaal” gekozen worden. Deze tactieken zijn terug te vinden in Hoofdstuk 14. Voor een deel zal ik misschien herhalen wat daar al staat, maar ik zal ook de diepere overwegingen proberen weer te geven die moeten uitmaken of je wel of niet voor een bepaalde tactiek kiest. Ik kies er voor de tactieken chronologisch aan de hand van Hoofdstuk 14 te behandelen en het is hier dus het moment om “Creatief spel” te bespreken. Eerst zal langs gelopen worden wat er voor deze tactiek nodig is. Daarna volgt een overzicht van de voor- en nadelen waarna er tot een conclusie gekomen zal worden.

1. Wat heb je er voor nodig
In tegenstelling tot de andere tactieken heb je voor Creatief spel geen tactiekvaardigheid. Wat je in feite regelt is dat de wedstrijd generator iets meer geneigd is om speciale gebeurtenissen plaats te gebeuren. De mate waarin die neiging verandert is mij onbekend, maar klaarblijkelijk wel vast. Of het zo is weet ik niet, maar net als met Pressievoetbal lijkt het mij dat als twee ploegen allebei Creatief spelen er een nog grotere kans op speciale gebeurtenissen is.

De regels schrijven wel voor dat je een team moet hebben dat goed kan profiteren van meer speciale gebeurtenissen. En dat klinkt ook logisch, waarom zou je het anders spelen. Hoofdstuk 13 gaat dieper in op speciale gebeurtenissen en daar wil ik voorlopig eigenlijk naar verwijzen. Ook interessant is (in het Engels): (http://wiki.hattrick.org/Play_creatively). Misschien dat ik in een vervolgreeks nog eens dieper op speciale gebeurtenissen in kan gaan.

Eén waarschuwing is hier wel al gepast: speciale gebeurtenissen kunnen ook nadelig zijn. Als jouw ploeg bijvoorbeeld snel vermoeid is (weinig conditie heeft), is dat misschien een goede reden om geen Creatief spel te spelen.

2. Wat zijn de voordelen
Zoals het in de regels staat het eigenlijk heel duidelijk: “Je verhoogt de kans op speciale gebeurtenissen (zowel positieve als negatieve) tijdens de wedstrijd.” Als jij bijvoorbeeld [Snelle] aanvallers hebt dan zit je natuurlijk te hopen op een gunstige gebeurtenis voor deze spelers. De kans dat die gebeurtenis komt wordt door Creatief spel verhoogd. In zijn algemeenheid kunnen uit speciale gebeurtenissen extra doelpunten vallen of spelers beter/slechter laten presteren.

Een niet al te waarschijnlijk scenario, maar als het regent en jouw tegenstander erg veel [Snelle] spelers heeft wordt het misschien interessant om Creatief te spelen. Je verhoogt dan de kans dat die [Snelle] spelers slechter gaan presteren door de regen.

3. Wat zijn de nadelen
Het nadeel is dat de verdediging van jouw team slechter wordt. Hoeveel weet ik niet precies, maar het is een procentuele straf. Des te beter jouw verdediging was, des te groter het verlies in rating. Daarom wordt ook vaak geadviseerd dat Creatief spel alleen geschikt is voor situaties waarin je wel wat verdediging kunt missen. Dat kan zijn omdat je toch al geen verdediging had, of omdat jouw verdediging de aanval van de tegenstander zwaar overklast. Verlies aan verdediging kan dus wel een groot nadeel zijn, zeker als jouw verdediging dicht tegen de aanval van jouw tegenstander aan zit. Een uitzondering daargelaten zou ik nooit Creatief spel spelen als die ratings dicht bij elkaar liggen.

Net zoals bij Pressievoetbal zit het tweede nadeel min of meer verstopt. Ook jouw tegenstander kan profiteren van deze grotere kans op speciale gebeurtenissen. Je zult als een stekker balen als jouw [Snelle] aanvallers geen speciale gebeurtenis mee krijgen, maar jouw tegenstander misschien een corner krijgt die hij mogelijk niet gehad zou hebben. Als jouw tegenstander ook goed kan profiteren van speciale gebeurtenissen doordat zijn team ook goed heeft geoptimaliseerd voor speciale gebeurtenissen moet je toch twee keer nadenken voor het gebruik van deze tactiek.

4. Conclusie
Wat ik nu ga zeggen geldt uiteraard voor elke tactiek, maar ik denk dat het zeker voor Creatief spel bijzonder waar is: je moet de voordelen afwegen tegen de nadelen. In mijn ogen moeten er aan het spelen van Creatief spel zo veel mogelijk voordelen voor jou zijn en zo veel mogelijk nadelen voor jouw tegenstander, en andersom natuurlijk zo weinig mogelijk voordelen voor jouw tegenstander en zo weinig mogelijk nadelen voor jou.

Je zult voordat je Creatief spel gaat spelen moeten kijken naar wat het weer is in jouw te spelen wedstrijd, en moeten kijken wie er bij jou slechter kunnen gaan spelen en wie bij de tegenstander. Daarna zul je moeten kijken of jij duidelijk veel meer zult kunnen profiteren van speciale gebeurtenissen omdat jouw team veel meer positieve specialiteiten aan boord heeft.

Als je vaststelt dat je het qua weer en speciale doelpunten wint van jouw tegenstander zul je nog moeten kijken of je wel verdediging kunt missen. Het heeft ook geen zin om een doelpunt extra te scoren uit een speciale gebeurtenis om er vervolgens minstens een extra tegen te krijgen doordat jouw verdediging minder is.

Al met al vind ik Creatief spel niet een heel overtuigende tactiek omdat je echt een optimale balans moet zien te vinden tussen jouw voordelen en de nadelen voor jouw tegenstander. Creatief spel is in de eerdere rondes van bijvoorbeeld de beker veel gezien omdat de topploegen dat verdedigen wel kunnen missen. Daarnaast is het eigenlijk in veel gevallen niet een bijzonder nuttige tactiek omdat verreweg de meeste managers wel iets aan specialiteiten doen.

Centrumaanval en Vleugelaanval

In Hattrick kan uit zes tactieken plus “Normaal” gekozen worden. Deze tactieken zijn terug te vinden in Hoofdstuk 14. Voor een deel zal ik misschien herhalen wat daar al staat, maar ik zal ook de diepere overwegingen proberen weer te geven die moeten uitmaken of je wel of niet voor een bepaalde tactiek kiest. Ik kies er voor de tactieken chronologisch aan de hand van Hoofdstuk 14 te behandelen en ik ben nu toe aan het bespreken van “Centrumaanval”. Omdat “Vleugelaanval” heel erg lijkt op deze tactiek bespreek ik beide tactieken in hetzelfde artikel. Het team zal zich bij deze tactieken respectievelijk meer op centrumaanvallen of vleugelaanvallen richten. Eerst zal langs gelopen worden wat er voor deze tactieken nodig is. Daarna volgt een overzicht van de voor- en nadelen waarna er tot een conclusie gekomen zal worden.

1. Wat heb je er voor nodig
Wat voor elke tactiek geldt is dat je een zo hoog mogelijke tactiekvaardigheid wenst. Deze tactiekvaardigheid bepaalt hoe succesvol jouw gekozen tactiek zal zijn. De tactiekvaardigheid bij Centrum- en Vleugelaanval wordt bepaald door het totaal aan vaardigheid in passen. Met dezelfde spelers in dezelfde vorm zal jouw tactiekvaardigheid voor beide tactieken gelijk zijn, er zit geen verschil in de berekening.

Daarnaast is ook van belang hoe hoog de primaire vaardigheden binnen jouw en jouw tegenstander diens team zijn. De primaire vaardigheid van een vleugelspeler is bijvoorbeeld vleugelspel. Een goede tactiekvaardigheid is bij twee gemiddeld goede teams effectiever dan wanneer er sprake is van twee gemiddeld uitmuntende teams. In zijn algemeenheid vraagt een hogere divisie dus om een hogere tactiekvaardigheid om hetzelfde effect te bewerkstelligen. Om die reden kan het dus ook zijn dat tactieken die voorheen goed voor jou werkten minder gaan werken omdat jij en jouw tegenstanders beter zijn geworden, maar jouw tactiekvaardigheid niet.

Deze tactieken zijn qua tactiekvaardigheid dus eigenlijk vrij eenvoudig. Je moet een behoorlijke portie passing aan boord hebben om er optimaal gebruik van te kunnen maken. Dat kan lichtelijk tegendraads klinken omdat een ploeg met veel passing vaak op alle aanvalsflanken sterk zal zijn en dus misschien minder behoefte heeft aan deze tactiek. Toch, er zijn altijd wel situaties te bedenken waarbij je baat kunt hebben van een van deze twee tactieken.

2. Wat zijn de voordelen
Centrumaanval zorgt er volgens de regels voor dat ongeveer 15 tot 30 procent van de vleugelaanvallen omgezet worden in aanvallen door het midden. De kans om te scoren uit centrumaanvallen wordt bepaald door jouw centrale aanval rating en de centrale verdediging rating van jouw tegenstander. Je bent dus in principe gegarandeerd dat minimaal 15% vleugelaanvallen worden omgezet en dat kunnen er maximaal 30% worden bij een hoge tactiekvaardigheid.

Vleugelaanval zorgt er volgens de regels voor dat ongeveer 20 tot 40 procent van de aanvallen door het midden omgezet worden in vleugelaanvallen. De kans om te scoren uit vleugelaanvallen wordt bepaald door jouw flankaanval rating en de daar tegenovergelegen flankverdediging rating (links ligt dus tegenover rechts). Je bent dus in principe gegarandeerd dat minimaal 20% centrumaanvallen worden omgezet en dat kunnen er maximaal 40% worden bij een hoge tactiekvaardigheid.

Daarnaast is ook deze forumpost van HT-Tjecken er: (11506029.170). Die meting vanuit het perspectief van het aantal centrumaanvallen houd ik hierna aan. Dit bericht sluit ook aan op wat er in de regels staat.

Hoe komt de kansenverdeling er dan uit te zien voor het team dat een van beide tactieken speelt? Ik zal dat kort weergeven in het volgende formaat: kansen over rechts – door het centrum – over links – en spelhervattingen.
Zonder tactiek: 25% – 40% – 25% – 10% (algemeen aanvaard in de HT gemeenschap, (http://wiki.hattrick.org/Attack_in_the_middle))
Lage tactiekvaardigheid Centrumaanval: 21% – 48% – 21% – 10%.
Hoge tactiekvaardigheid Centrumaanval: 17% – 56% – 17% – 10%.
Lage tactiekvaardigheid Vleugelaanval: 29% – 32% – 29% – 10%.
Hoge tactiekvaardigheid Vleugelaanval: 34% – 24% – 34% – 10%.

De kansverdeling over de verschillende flanken kan dus behoorlijk veranderen. Zoals gezegd wordt de kans dat je scoort bepaald door de verhouding tussen jouw aanval in die sector en de verdediging van jouw tegenstander in die sector. Als jij en/of jouw tegenstander in een bepaalde sector steken laat vallen kun je dus met deze tactieken de kansverdeling van jouw eigen kansen wat meer in je voordeel laten uitvallen.

3. Wat zijn de nadelen
Het nadeel is vrij simpel. Bij Centrumaanval worden beide flankverdediging ratings 'iets' slechter. Bij Vleugelaanval wordt jouw centrale verdediging rating 'iets' slechter. Wat je daar bij voor moet stellen in het echte voetbal kan ik niet echt toelichten, hoogstens misschien dat de verdedigers zich ook naar de tactiek richten. Hoe dan ook dit slechter worden is een percentage 'straf' dus als je al geen verdediging had voel je ook niks van dit nadeel. Heb je juist een stevige verdediging staan dan voel deze straf juist heel erg.

4. Conclusie
Deze beide tactieken zijn het meest geschikt als jij een ongebalanceerde aanval hebt en/of jouw tegenstander een ongebalanceerde verdediging heeft. Ook kan je om tactische redenen er voor kiezen om de aanval ongebalanceerd te maken, en dan heb je met deze tactieken een middel om die ongebalanceerde aanval iets minder nadelig te maken. Verdedigt jouw tegenstander het centrum amper, dan is het misschien verstandig om daar meer kansen te krijgen. Zeker als je al gezien hebt dat je zelf op de flanken amper potten kunt breken.

Het is uitdrukkelijk niet interessant om Centrum- of Vleugelaanval te spelen als je voor alle sectoren ongeveer evenveel kans hebt om te scoren. Dat is wanneer de verhouding tussen aanval en verdediging voor alle sectoren ongeveer gelijk is. Als je jouw tegenstander op ongeveer elke sector stevig overklast speel je nooit een van deze twee tactieken. Niet doen, levert alleen maar extra risico achterin op.

Situaties waardoor jouw aanval ongebalanceerd kan worden zijn bijvoorbeeld als jouw spitsen of vleugelspelers zwaar uit vorm of geblesseerd zijn. Ook kan het zijn dat wanneer je alles op het middenveld gooit met verdedigende [Technische] spitsen je misschien liever zo veel mogelijk over de flanken aanvalt. Echter, je moet altijd de verhouding tussen jouw aanval en de verdediging van jouw tegenstander in het oog houden. Het kan vaak genoeg zo zijn dat je op basis van jouw eigen tactiek denkt Centrum- of Vleugelaanval te moeten spelen, maar dat eigenlijk niet nodig hebt gegeven de verdediging van jouw tegenstander.

Het effect van de verlaging van jouw verdediging moet je ook goed afwegen. Als je bij wijze van spreken geen verdediging hebt, dan maakt een verlaging ook weinig uit. Daar wordt het dan ook niet minder van. Als je in het tegenovergestelde geval juist veel verdediging hebt zal de verlaging in absolute termen ook harder aankomen. Het is niet echt een vuistregel, maar tegen een op zich redelijk gelijkwaardige tegenstander kun je beter niet voor Centrum- of Vleugelaanval kiezen als de verdediging sector die verlaagd zal worden ongeveer gelijk is aan de tegenovergelegen aanval van jouw tegenstander.

Een voordeel van Centrumaanval is in mijn ogen dat je de aanval op één sector focust: het midden. Bij Vleugelaanval worden de aanvallen door het midden verspreid over beide kanten, en dus moet je bij Vleugelaanval eigenlijk beide flanken goed bezetten. Een uitzondering zou kunnen zijn als je zwaar inzet op de verdediging en het middenveld en met maar één aanvalsflank speelt. Toch zal in dat soort gevallen vaak de straf in de verdediging zo zwaar wegen dat je beter zonder tactiek kan spelen.

Concluderend vind ik beide tactieken, Centrum- en Vleugelaanval, in potentie winnende tactieken. Maar alleen tegen de juiste tegenstander. Als jouw tegenstander zijn team redelijk gebalanceerd heeft, zeker achterin, dan is het vaak niet interessant om voor een van deze tactieken te kiezen. Alleen tegenstanders die er om 'vragen' kun je met deze tactieken bestrijden. Ik zou er dan ook zeker niet voor kiezen om een van beide tactieken als standaard te gebruiken. Tenzij je jouw team erg ongebalanceerd hebt opgebouwd, maar misschien is er dan reden om daar wat aan te doen. Tot slot kunnen deze tactieken uitkomst bieden als je door personele problemen, blessures of vorm, niet op volle kracht de aanval kunt bezetten.

Counter

In Hattrick kan uit zes tactieken plus “Normaal” gekozen worden. Deze tactieken zijn terug te vinden in Hoofdstuk 14. Voor een deel zal ik misschien herhalen wat daar al staat, maar ik zal ook de diepere overwegingen proberen weer te geven die moeten uitmaken of je wel of niet voor een bepaalde tactiek kiest. Ik kies er voor de tactieken chronologisch aan de hand van Hoofdstuk 14 te behandelen en dit is het tweede artikel van de reeks dus bespreek ik hier de “Counter”-tactiek. Volgens de regels geef je bij deze tactiek expres het balbezit aan jouw tegenstander om vervolgens bij een mislukte aanval van jouw tegenstander vlijmscherp te counteren. Eerst zal langs gelopen worden wat er voor deze tactiek nodig is. Daarna volgt een overzicht van de voor- en nadelen waarna er tot een conclusie gekomen zal worden.

1. Wat heb je er voor nodig
Wat voor elke tactiek geldt is dat je een zo hoog mogelijke tactiekvaardigheid wenst. Deze tactiekvaardigheid bepaalt hoe succesvol jouw gekozen tactiek zal zijn. De tactiekvaardigheid bij Counter wordt bepaald door het totaal aan vaardigheid in verdedigen en passing bij jouw verdedigers. Passing telt voor die optelling dubbel. Een tool om jouw tactiekvaardigheid te berekenen is hier te vinden: (http://www.hagonline.org/?id=30).

Daarnaast is ook van belang hoe hoog de primaire vaardigheden binnen jouw en jouw tegenstander diens team zijn. De primaire vaardigheid van een verdediger is bijvoorbeeld verdedigen. Een goede tactiekvaardigheid is bij twee gemiddeld goede teams effectiever dan wanneer er sprake is van twee gemiddeld uitmuntende teams. In zijn algemeenheid vraagt een hogere divisie dus om een hogere tactiekvaardigheid om hetzelfde effect te bewerkstelligen. Om die reden kan het dus ook zijn dat tactieken die voorheen goed voor jou werkten minder gaan werken omdat jij en jouw tegenstanders beter zijn geworden, maar jouw tactiekvaardigheid niet.

Voor de tactiek Counter wil je dus waarschijnlijk veel verdedigers opstellen, want alleen die dragen bij aan de tactiekvaardigheid. Een middenvelder met veel passing en verdedigen draagt niet bij aan de tactiekvaardigheid. En al die verdedigers zouden het liefst behoorlijk wat passing hebben voor het maximale effect. Als je liever niet te veel verdedigers (maximaal 3) wilt opstellen zul je dat doorgaans moeten compenseren door verdedigers met véél passing. Anders zal jouw tactiekvaardigheid waarschijnlijk te laag zijn om goed te werken.

Hoeveel counters mag je ongeveer verwachten? Hier komt het tweede 'vereiste' voor de Counter tactiek om de hoek kijken. Om een counter te krijgen moet je éérst een kans van jouw tegenstander gestopt hebben. Als je geen kansen afstopt krijg je ook geen counters. Je kunt pas een counter krijgen als je een kans gestopt hebt. Dat is de tweede reden om met meer dan 3 verdedigers aan te treden. Die verdedigers verhogen de kans dat je een kans van jouw tegenstander stopt. Des te meer kansen je stopt, des te groter de kans dat er een omgezet wordt in een counter. Daarom is het heel lastig om een vuistregel te geven voor hoe veel kansen je mag verwachten. Het lijkt wel zo te zijn dat de kans op een counter afneemt als je er al een of meer gehad hebt. Meer dan 3 counters mag je eigenlijk sowieso niet op rekenen en ik zou bij een gewone degelijke opstelling van maximaal 2 counters uitgaan.

2. Wat zijn de voordelen
Hierboven werd het al een beetje weergegeven: je krijgt de kans om kansen van jouw tegenstander om te zetten in eigen kansen. Normaal gesproken moet je balbezit hebben om kansen te krijgen, maar met deze tactiek is er een tweede mogelijkheid om aan kansen te komen.

Heb je net je teamgeest om zeep geholpen, liggen je middenvelders in de lappenmand of verkeren ze in een vormcrisis: veel zal je middenveld dan niet voorstellen. Het is geen must, maar de Counter tactiek kan je dan helpen. Als je voldoende verdedigt maak je alsnog kans op counterkansen.

Maar zelfs als je niet in grote moeilijkheden verkeert kan Counter interessant zijn. Als je ziet dat jouw tegenstander je eigenlijk alleen te slim af is op het middenveld en zijn aanval en/of verdediging verwaarloost dan kun je er ook profijt van hebben. Ik zal een situatieschets geven: jouw tegenstander gaat naar verwachting een hoger middenveld pakken waardoor jij maar 4 kansen zult krijgen, en hij dus 6. Als jouw verdediging zo goed is dat je daar 4 of 5 van kunt stoppen, en vervolgens 2 omzet in eigen kansen heb je eigenlijk 6 kansen. Als je daar de helft van scoort, wat helemaal niet onmogelijk is, heb je 3 doelpunten. Dat is er minstens een meer dan jouw tegenstander: gewonnen!

3. Wat zijn de nadelen
Er is één nadeel, maar dat is wel gelijk een fiks nadeel. Je verliest 7% van jouw middenveldrating. Dat maakt natuurlijk niet zo veel uit als je in de eerste situatie van het vorige kopje zit: dan is jouw middenveld toch al slecht en 7% lager is dan waarschijnlijk niet zo erg. Echter als je in de tweede situatie zit moet je wel een afweging maken of je die 7% wel wilt missen. Als de middenveldratings van jou en je tegenstander niet heel ver uit elkaar liggen kan dat 7% mindere middenveld je zomaar een kans kosten. Als je die makkelijk stopt is dat misschien niet erg, wie weet zet je die kans gewoon weer om in een eigen counterkans. Maar als het er om hangt is dat wel een overweging die je mee moet nemen.

Wat ik hier ook even wil noemen, alhoewel sommigen het niet echt een nadeel zullen vinden, is dat Counter alléén werkt als je minder balbezit hebt dan je tegenstander. Waarschijnlijk is jouw aanval en verdediging als je Counter speelt goed op orde, dus dan zou je op zich goed moeten zitten als je het balbezit onverwacht wint, maar jammer is het wel. Sommige managers spelen Counter soms ook voor de zekerheid. Normaliter verwachten deze managers het balbezit gewoon ruim te pakken, maar stel nou dat de tegenstander (last-minute) wat kunsten uithaalt en je verslaat door alles op het middenveld te gooien: dan ben je daar ook tegen gewapend.

4. Conclusie
In tegenstelling tot Pressievoetbal vind ik Counter wel een potentieel winnende tactiek. Als je met geen mogelijkheid een fatsoenlijk middenveld op de mat kunt brengen zal Counter je waarschijnlijk niet veel helpen. Maar als je een ongebalanceerde tegenstander treft die denkt het wel met (bijna) alleen middenveld te redden heb je daar met Counter een antwoord op. Zoals hierboven geschetst kun je bijvoorbeeld evenveel (of zelfs meer) kansen krijgen dan jouw tegenstander met een intelligent toegepaste Counter tactiek.

Er zijn genoeg tools (http://www.hagonline.org/?id=74) die je een indruk geven van hoeveel kansen je krijgt als je het middenveld van jou en je tegenstander kunt schatten. Op de Hattrick wiki kun je hier terecht: (http://wiki.hattrick.org/Possession). Het voert te ver om hier te gaan uitleggen hoe groot de kans is dat een kans gescoord of gemist wordt, maar daarvoor kun je bijvoorbeeld hier (http://www.hagonline.org/?id=59#5.3) terecht.

Als je snapt hoeveel kansen je krijgt bij verschillende percentages balbezit, en wanneer je snapt hoe groot de kans is dat jij of jouw tegenstander een kans mist of scoort, ga je ook snappen wat het nut van de Counter tactiek is om wedstrijden te winnen. In Hattrick is naar mijn mening Counter niet bij voorbaat een laatste redmiddel, maar gewoon een goede tactiek om wanneer het kan een wedstrijd terecht te winnen.